"Gasleiding kan zich verplaatsen"

In de ochtend startte een onderaannemer met het plaatsen van geluidsschermen langs de E40. Opdrachtgever Betonac had een gleuf voorzien waarin de palen moesten komen, waarna werkmannen van Votquenne Foundations ze rond 9 uur in de grond begonnen te drillen. Al bij de eerste pijler liep het mis. "Op zo'n 4,5 meter diepte raakten we plots iets hards. Als een geiser stoof grond en gas naar omhoog", getuigt ploegbaas Roy Vanderstraeten. "Samen met m'n mannen stond ik vlak naast het gat. We zetten het meteen op een lopen. Het bleek om een gasleiding te gaan waarop evenveel druk stond als op de buis die in 2004 ontplofte in Gellingen (en 24 doden maakte, red.). Eén vonk was genoeg geweest voor een enorme explosie."

Heel voorzichtig

De arbeiders verwittigden meteen de hulpdiensten, waarna agenten de snelweg in de richting van Brussel afsloten. "Alle automobilisten moesten er in Aalst af om via de secundaire wegen langs Ninove en Lennik naar Ternat te rijden", zegt Hajo Beeckman van Verkeerscentrum Vlaanderen. "Omstreeks 13 uur stond er 12 kilometer file tot aan de afrit van Aalst. Dat betekende twee uur stilstaan. Samen met het aanschuiven op de omleiding verloren veel chauffeurs in totaal makkelijk drie uur." Later op de dag werd dat naar verluidt tot vier uur. Om het lek te kunnen dichten, moet alle grond errond worden weggegraven. "Om dat te kunnen doen, hebben we de druk meteen van 15 naar 1,2 bar verlaagd", aldus brandweerkapitein Willy Tombeur. Omdat met slechts twee kleine graafmachines voorzichtig werd gegraven en de put herhaaldelijk terug dichtviel, lag de leiding van 11 cm dik om halfzeven gisteravond nog steeds niet bloot. Aalsters burgemeester Christoph D'Haese liet daarop een extra aannemer optrommelen "om de zaken vooruit te laten gaan" en liet de Civiele Bescherming uitrukken om waterzakjes uit te delen aan de gestande chauffeurs. Want naast het weggraven, stond er nog een pak werk te wachten: de E40 stutten, de leiding met de hand blootleggen en een tijdelijke, beschermende capsule rond de beschadigde buis te plaatsen. Volgens de laatste prognose van Hajo Beeckman van Verkeerscentrum Vlaanderen gisteravond, zou de E40 pas in loop van de nacht, tussen 2 en 3 uur, weer vrijgegeven worden.

Update

Volgens ploegbaas Roy Vanderstraeten lag de leiding bijna 1,5 meter verder dan op de plannen werd aangegeven. "Misschien is er in het verleden wat fout gelopen." Netbeheerder Eandis kon dat gisteren bevestigen noch ontkennen. "Onderzoek zal klaarheid brengen", zei woordvoerder Simon Van Wijmeersch. "De leiding ligt er sinds begin jaren 70. Voorlopig weet ik niet wanneer de plannen voor het laatste zijn geüpdatet. Feit is dat leidingen zich door de jaren kunnen verplaatsen. Dat klinkt vreemd, maar grond 'leeft'. Door weersomstandigheden kunnen buizen verschuiven. Daarom moet je eerst áltijd met schop en spade voorzichtig nagaan of de plannen overeenstemmen met de realiteit." Na de gasramp van Gellingen in 2004 startte de Vlaamse overheid met het Kabel en Leidingen Informatie Portaal (KLIP). "Eind vorig jaar heeft de regering, op mijn initiatief, een digitale fase goedgekeurd", aldus Vlaams minister-president Kris Peeters. "Zo kunnen plannen straks volledig digitaal worden uitgewisseld, wat de zaken moet vergemakkelijken. Het aantal planaanvragen is sinds 2009 al explosief gestegen, van 90.000 naar 194.000. We gaan dus in de goede richting. Het blijft echter cruciaal dat beheerders hun plannen up-to-date houden. Aannemers zijn dan weer verplicht om verplaatsingen te melden." Volgens Bouwunie doet een digitale atlas het risico op ongevallen zeker dalen, "maar een ongeval helemaal uitsluiten kan je nooit." Tijdens de graafwerken rond het lek werd al een capsule in elkaar gelast om over de kapotte buis te zetten. De kapotte leiding loopt dwars onder de snelweg. Om ze te repareren, moest een groot deel van de berm voorzichtig worden weggegraven. Dat duurde de hele dag.